Egzersiz, düzenli ve bilinçli yapıldığında çok keyif verici; hatta bağımlılık yapıcıdır. Bu yönü, sağlıklı bir yaşam sürmek için sporu devam ettirmenize katkı sağlasa da, bazen göz ardı edilen ama dikkat çekilmesi gereken bir özellik daha vardır. O da Plato Etkisi!
Bir yamacı tırmandığınızı hayal edin. Zorlanarak, soluk soluğa, fakat durmadan yamacı tırmanmaya devam ediyorsunuz. Sonunda yamacın en üst noktasına vardığınızı düşünün. Dümdüz ve uçsuz bucaksız bir platoya. Yukarı çıkacak başka yer yok, yalnızca düzlük… İşte plato etkisi böyle bir şeydir.
Plato, devamlı olarak antrenmanlara devam edildiği halde vücudun fiziksel gelişiminin durduğu ve yapılan antrenmanlara artık cevap vermediği safhadır. Platonun en sık rastlanan sebebi, aynı tip antrenman modelinin çok uzun süre uygulanmasıdır. Vücut hareketlere alışmış, kilolar ve tekrar sayıları antrenman modeline göre gelebileceği en iyi noktaya gelmiş ise ve aynı sisteme devam ediliyorsa, platoya girmek kaçınılmazdır.
Plato, kardiyovasküler olarak da bizi etkileyebilir, devamlı aynı tempoda aynı direnç ya da mesafede yapılan kardiyo egzersizleri de vücudumuzu plato evresine sokacaktır. Yine devamlı antrenman yapıp, yeteri kadar dinlenmeyen bir vücut önce plato aşamasına girip daha sonra performans düşüklüğü, isteksizlik, uykusuzluk, stres, huzursuzluk, vücudun yağ depolaması gibi olumsuz durumlar yaratan sürantrene dediğimiz durumla karşı karşıya da kalabilir.
Evet, düzenli egzersiz, kapasitemizi arttırmamızı sağlar. Fakat vücudumuza toparlanmak için yeterince zaman vermezsek, sonunda öyle bir noktaya geliriz ki, kapasitemizdeki artış durur. Tıpkı yamacın sonunda vardığımız o plato gibi. Bu durum, isteksizlik ve dikkat kaybına neden olacağı gibi, artık dinlenme dönemine girmemiz gerektiğinin de belirtisidir.
Tamam, buraya kadar biraz karamsar bir tablo çizip, aklınız biraz karışmış olabilir. Ama şimdi P90X’i düşünün. Bu yukarıda sayılan etmenlerin hepsi, ince ince düşünülerek hazırlanmış bir egzersiz programını.
– Aynı kas grubunu değil üst üste iki gün, belki 4-5 günden önce tekrar çalıştırmak zorunda kalmadığınız,
– Her egzersizden önce “Isınma” ve egzersizlerin bitiminde “Soğuma” periyotlarının düşünüldüğü,
– Her 3 haftadan sonra, tam zamanında imdada yetişen “Dinlenme/Toparlama Haftaları” ile,
– 30. ve 60. günlerden sonra değişen ve eklenen yeni egzersiz rutinleri ile çığır açan “Muscle Confusion” yani Kas Şaşırtması prensibi ile sizi bahsedilen Plato Etkisi’nden çok çok uzakta tutarak, 90 gün boyunca artan bir ivme ile %100 sonuçlara ulaştıran,
– Ve bunların hepsini, spor salonuna ihtiyaç duymadan, hatta onun verebileceğinin çok ötesinde, yolda harcanan zaman, maddiyat ve zamansızlık gibi etmenleri bahane etmeden, kendi evinizde uygulayarak sizi istediğiniz sonuçlara ulaştıracak P90X Programı…
Evet, ikisi de “P” ile başlıyor ama tercih sizin… Plato mu P90X mi?
Aykut Hocam,
Birkaç mail attım fakat cevap alamadım. Dün itibariyle buradan bana yazılan program ile p90x e başladım. Günlük egzersizlere başlamadan önce nasıl bir beslenme şekli izlemem gerekiyor bunu öğrenmek istedim. Yani 1 saat önce mi bir saat sonra mı aç mı tok mu? Daha önce sporla ilgili herhangi bir diyet yapmadığım için yardımınıza ihtiyacım var. Teşekkürler şimdiden.
Merhaba Mehmet,
Sanırım aynı maili birden fazla kereler attıysan, spam olarak algılanmış olabilir; çünkü şu an itibariyle tüm mailler cevaplandırılmış gözüküyor. Takipçi sayısı 1 Milyon’u geçince (bunun için çok mutluyuz :-) Akismet Spam Detektörü de biraz agrasifleşiyor!
Beslenme düzeni için P90X Beslenme Tablosu’ndan faydalanabilirsin.
Yok hayır hocam farklı zamanlarda 2 ya da 3 kere farklı konular üzerine attım.
Beslenme tablosuna elimden geldiğince uymaya çalışıyorum tabi ki. Ama benim sorum; antrenmandan önce (ya da ne kadar önce) ne yemeliyiz? Sonrasında ne yersek daha çok verim alabiliriz? Az önce plyometrics i yaptım. Öncesinde aç karna bir kaşık nutella (enerji vermesi açısından) yedim. Şimdi de protein ağırlıklı bir öğün yapmayı planlıyorum. Doğru şekli bu mudur? Bu kadar emek verip yanlış beslenme yüzünden olumsuz sonuçlar almak istemiyorum açıkçası.
Ben de mecburen programa bir süre ara vermemle ilgili bir mail atmıştım Aykut hocam, sanırım benim mailime de spam muamelesi yaptı dedektör :(
Öyleyse üzülürüm Barış Bey. Çok özel değilse şimdi buradan yardımcı olsam?
Cumartesi gecesi bir trafik kazası geçirdim ve maalesef (buradan lütfen herkes kendine pay çıkartsın ve şehir içi/dışı demeden uygulamayı ihmal etmesin) emniyet kemerim takılı olmadığı için arabanın ön camına kafamı çarparak camı çatlatmayı başardım. Çok şükür doktor herhangi bir beyin kanaması bulgusuna rastlamadı ancak 1 hafta kadar sporumu ertelemem gerektiğini söyledi. Ben de tam recovery haftasında, 24. günümdeydim. Kısmet olursa pazartesi günü tekrar başlamak istiyorum programa ancak nerden başlamalıyım bu bir haftalık aradan sonra size onu danışmak istedim.
çok geçmiş olsun…emniyet kemeri gerçekten çok önemli baba eski model bir arabada hava yastığı yok.emniyet kemeri taktığı için 4 takla atan bir arabadan küçük sıyrıklarla kurtulduğu günden beri bindiğim araçta herkes emniyet kemeri takmadan o aracı yola çıkarmıyorum…benim sürmem şart değil yolcu bile olsam arıza çıkarıyorum :) varsın kızsınlar bana…
P90X artık bana göre bir yaşam biçimi haline geldi gerçekten bağımlılık yaptı.Zaten insan daha ilk haftada farkediyor nasıl bir program olduğunu P90X’in mesela 1.gün Göğüs&Sırt var 2.gün plyometrics vücut şaşırıyor ve abondene oluyor kendi içinde P90X bunuda çok güzel yapan bir program.
Aykut Hocam, yine süper bir konuya değinmişsiniz. Son günlerde Blog bir coştu mu ne? :-)
İlk başladığımda bana da Plato Etkisi ile ilgili, görevi tek eliyle sıkı bir vidayı sıkmak olan “fabrika işçisi” örneğini vermiştiniz, şimdi onu hatırladım :-) Ama hepsi çok doğru.
Bize bu denli destek olduğunuz için çok teşekkürler. Çünkü P90X hayatımı değiştirdi!
Selam Melis,
Evet, o örneği hatırladım. Fabrikadaki tek görevi sıkı bir vidayı sağ eliyle sıkmak olan bir kimsenin, neden normal koşullarda sağ kolunun sol koluna göre daha gelişmiş olması beklenirken, aslında farkın gözle görülemeyecek kadar sıfıra yakın olduğu ile ilgiliydi :-) İyi hatırlattın.
P90X’in bu kadar kısa sayılabilecek sürede bu kadar iyi sonuçlar vermesi, biraz da Plato Etkisi’nden çok uzak olması ile açıklanabilir.
P90X’inin de iyi gitmesine sevindim. P90X, hayatlar değiştiriyor! :-)