P90X-Türkiye’de ne zamandır “soda dosyası”nı açmak istiyorduk, kısmet bugüneymiş… İyi mi, kötü mü? Faydalı mı, zararlı mı?

Öncelikle başlamadan hemen belirtelim, burada irdeleyeceğimiz “sade soda”lardır ve her türlü “meyveli soda” bu tartışmanın dışındadır! Çünkü açık ve net; meyveli sodalar ZARARLI. İçerdikleri (gereksiz) şeker sebebiyle, düşmanı olduğunuz (olmanız gereken!) koladan çok da farkları yok.

Şimdi gelelim sade sodalara… Hatta, sanırız öncesinde soda ile maden-suyunun farkına da değinmek lazım. Ülkemizde “maden suyu” ve “soda” çoğu zaman eş anlamlı kullanılsa da, bu doğru değil. Öncelikle bu tanımlamaları doğru yapmak gerekiyor.

Maden suyu; yeraltı sularından elde edilmiş, içerisinde çözünmüş mineral tuzları, elementler ve gaz içeren sulara verilen isimdir. Mineralli suları diğer sulardan ayıran özellik, kaynağından elde edildiği anda doğal olarak mineraller içermesidir.

Soda ise, içilebilir nitelikteki herhangi bir (normal) suya, sonradan karbondioksit ve bikarbonat eklenmesi ile elde edilir.

Dolayısıyla, asıl tüketilmesi önerilen “doğal maden suları”dır ve soda ile karıştırmamak için, ürünün üzerindeki etiketi incelemek önemlidir. Şimdi bu ayrımın da altını çizdikten sonra, bu konudaki bilgi birikimine güvendiğimiz Uzman Diyetisyen Işın Sayın‘ın soda hakkındaki görüşlerine yer verelim.

Soda tansiyonu yükseltir

İnsan vücudu oksijeni almaya, karbondioksiti atmaya programlıdır. Hücre içinde enerjinin yakılması, dinamizm, zihinsel fonksiyonlar gibi birçok işin yolunda gitmesi, kandaki oksijen oranıyla ilişkilidir. İdeal olarak kanda yeterli oranda oksijen ve mümkün olduğunca az karbondioksit bulunması istenir. Tüm gazlı içeceklerde olduğu gibi sodada da karbondioksit oranı yüksektir. Sonradan karbondioksit katkısı olmadan kaynağında şişelenmiş doğal maden suları tabii ki daha tercih sebebidir. Ama yine de mineraller çoğunlukla karbonat, sülfat ve bunun gibi tuzlar içerirler. Bunlar tuz tadı vermeyen tuzlardır. Tıpkı tatlı tat vermemesine rağmen, kan şekerini yükseltebilen pilav, patates gibi… Tuz tadı vermeyen mineral tuzları da tansiyonu yükseltebilmektedir.

Zayıflamak için soda içmek yanlış

Tuz içeren sodaları sık sık içmek, ödemi kronikleştirebilir. Bu durumda, vücutta yağların yakılması dolaylı olarak yavaşlar. Çünkü; vücutta ödem varsa, böbreklere ulaşan su azalır. İdrarın rengi koyulaşır, kokusu ağırlaşır. Böbrekten tamamı atılamayan toksinler; böbreğe uzanan kılcal damarlar yoluyla kana geri emilir. Vücutta yeniden dolaşıma katılır. Karaciğer bu kanda dolaşan toksik maddelerle ilgilenmek zorunda kalır ve onları etkisiz hale getirmeye çalışır. Bu kez, diğer işi olan yağları yakmayı yavaşlatır. Ödem varken, karaciğer düzenli olarak yağ yakmak yerine, detoks işiyle meşgul olduğundan, yağ yakımında beklenen yanıt gelmeyebilir. 

Yemek sonrası sodanın bir faydası yok

Hızlı yemek yediğimizde hava yutarız. Midedeki bu gaz birikiminin üzerine sodanın gazı eklendiğinde, mevcut gazı çıkarmak kolaylaşır ve mekanik bir rahatlama meydana gelir. Oysa sodanın bileşiminde sindirim enzimi yoktur. Sadece midedeki gazdan kaynaklanan gerginliği atmaya yardımcı olmuştur. Takip eden saatlerde içerdiği tuzların oluşturacağı ödem de cabasıdır. 

Günde 2 sodadan fazlası böbrekte taş oluşumuna yol açabilir

Minerallerin vücuda sürekli soda ile yüklenmesi sonucunda, yani günde 2 ve daha fazla soda içilmesi halinde, bazı minerallerin birikimi zararlı bile olabilmektedir. Örneğin; flor birikimi florozis denilen durumla sonuçlanır, dişler sararır. Kalsiyum birikimi böbrekte taş oluşumuna yol açabilir. 

---

İşte tüm bu bilgiler çerçevesinde, bizim çıkardığımız sonuç basit. Herşeyde olduğu gibi sodada da… Azı karar, fazlası zarar!